8. SINIF BİYOTEKNOLOJİ
8. SINIF BİYOTEKNOLOJİ
*Biyoteknoloji:
→Canlılar ve onların ürünleri üzerinde, bilimsel teknikler uygulayarak yapılan çalışmalara; biyoteknoloji denir.
→Biyoteknolojik çalışmalarda, en çok bakteriler kullanılır.
→Çünkü; bakterilerin üretimi hızlı, maliyeti düşük ve n kromozomlu olduklarından; mutasyon ve gen transferi
uygulamalarından, çok daha hızlı sonuç alınmaktadır.
Biyoteknolojik çalışmalarda en çok genetik mühendisliğinden yararlanılmaktadır.
Biyoteknolojinin amacı: Canlıları insan isteklerine uygun bir şekilde yetiştirmek ve onların ürünlerini insan isteklerine
uygun amaçlar için kullanmaktır.
*Biyoteknolojinin kullanım alanları:
**Gen aktarımı:
→Bir canlıya, başka bir canlıdan gen aktarımı yapılabilmekte ve böylece istenilen özelliklere sahip canlılar elde edilebilmektedir.
→Genetiği değiştirilmiş canlılara; transgenik canlılar adı verilir.
→Gen aktarımı için, genetik mühendisliğinden yararlanılır.
Örnek: İnsandan, bakterilere insülin geni aktarılmış ve böylece bakteriler insülin hormonu üretmeye başlamıştır.
Gen aktarımının aşamaları:
→İnsandan ve bakteriden alınan hücrelerin DNA’ sı çıkarılır.
→İnsan DNA’ sında bulunan insülin geni, enzim yardımıyla DNA’ dan kesilerek ayrılır.
→İnsülin geni, başka bir enzim yardımıyla bakteri DNA’ sına eklenir.
→Genetiği değiştirilmiş DNA, bakteri hücresine aktarılır.
→Bakteriler, insülin hormonu üretmeye başlar.
** DNA parmak izi:
→Bir canlının sahip olduğu DNA şifresine; DNA parmak izi denir.
→Bir canlıdan alınan doku parçasından (deri, kan, tükürük sıvısı, kıl...), DNA molekülü alınıp; bunun genotipi belirlenebilir.
→Tek yumurta ikizleri hariç, her insanın DNA parmak izi farklıdır.
DNA parmak izi;
→Adli suçluların belirlenmesinde
→Babalık testinde
→Kalıtsal hastalıkların teşhisinde
→Cinsiyet belirlenmesinde kullanılır.
**Antikor (panzehir, serum) üretimi:
→Yılan, akrep ve örümcek gibi zehirli hayvanların sokmalarına karşı; antikor üretilebilmektedir.
→Antikor üretimi için, daha çok büyük baş hayvan (genellikle AT) kullanılır.
→Yılan zehirine karşı antikor elde etmek için; her gün atın kanına, onu öldürmeyecek miktarda yılan zehiri verilir.
→Atın bağışıklık sistemi, yılan zehirini tanır ve ona karşı antikor üretmeye başlar.
→Bu işlem, atın kanında yeteri kadar antikor üretilene kadar tekrarlanır.
→Atın kanında yeteri kadar antikor biriktiğinde; atın kanındaki antikorlar alınır ve bir şişede bekletilir.
→Böylece yılan zehirne karşı, panzehir (serum) elde edilir.
→Aynı tür bir yılan, insanı soktuğunda; bu hazır antikorlar insanın kanına enjekte edilir.
→Böylece o yılan zehiri, etkisiz hale getirilir.
**Aşı üretimi:
→İnsanda hastalık oluşturan birçok mikroorganizmaya karşı (bakteri, virüs), aşı üretimi yapılabilmektedir.
→Aşı üretimi için, o hastalığın mikropları kullanılır.
→Hastalık mikrobu zayıflatılarak, insanlara verilir.
→Böylece bağışıklık sisteminin hastalık mikrobunu, önceden tanıması sağlanır.
→Bağışıklık sistemi o mikroba karşı, antikor üreterek önlem alır.
→İlerleyen zamanlarda, aynı hastalık mikrobu, vücuda girerse; o mikrop vücuttaki hazır antikorlar tarafından etkisiz hale getirilir.
**Enzim teknolojisi:
→Canlılardan alınan enzimler kullanılarak sirke, alkol, peynir, deterjan... üretimi çok daha hızlı bir şekilde yapılmaktadır.
**Ayrıştırıcıların kullanımı:
→Doğada kirlenmeye yol açan birçok organik atıklar (çöpler, lağım suları), ayrıştırıcılar kullanılarak yok edilebilmektedir.
→Böylece çevre kirliliği sorunları en aza indirilebilmektedir.
→Bunların yanında, ekonomik değeri yüksek olan: biyogaz, biyoyakıt (biyokütle) ve gübre gibi yan ürünler de elde edilmektedir.
**Organik tarım:
→Tarım bitkileri, kimyasal ilaç ve hormon kullanılmadan üretilebilmektedir.
→Özellikle seracılıkta, bitkilerin tozlaştırılmasında, bombus arıları kullanılmaktadır.
→Böylece hormonsuz, sağlıklı sebze ve meyveler üretilebilmektedir.
→Aynı zamanda tarım bitkilerinde hastalıklara yol açan; parazitler ve böcekler, avcıları kullanılarak kolayca yok edilebilmektedir. (biyolojik mücadele)
→Böylece tarım bitkilerinde kimyasal ilaç kullanmadan, sağlıklı ürünler elde edilebilmektedir.
Örnek: Çekirgeleri yok etmek için kargaların kullanılması
**Tek hücre proteinleri:
→Protein içeriği yüksek olan; bakteri, mantar ve tek hücreli alg türleri, kültür ortamlarında çoğaltılıp kurutulmaktadır.
→Böylece insanlar için, protein içeriği yüksek olan besinler elde edilmektedir.
**Kök hücre:
Yeni doğmuş bebeklerin; kordon kanından, embriyolardan ya da kemik iliğinden alınan kök hücreler kullanılarak;
→Doku ve organ üretimi
→Felç, genetik hastalıklar, kanser, omurlik ve beyin hasarı gibi birçok hastalığın tedavisi yapılabilmektedir.
**Genetik ıslah:
→Bir türün üstün olan özelliklerinin elde edilip yetiştirilmesine ıslah adı verilir.
→Islah, farklı özelliklere sahip bireyler arasında çaprazlama yapmak ve mutasyon gibi faktörlerden yararlanılarak yapılır.
→Böylece, istenilen özelliklere sahip; verimi yüksek olan canlı türleri elde edilebilir.
→Günümüzde yediğimiz sebze ve meyve bitkilerin büyük bir kısmı genetik ıslahın ürünüdür.
**Klonlama:
→Bir bireyin genetik ikizinin elde edilmesine klonlama adı verilir.
Klonlamanın aşamaları:
→Dişi bireyden yumurta (n) alınır ve çekirdeği çıkarılır.
→Dişi ya da erkek bireyden vücut hücresi (2n) alınır ve çekirdeği çıkarılır.
→Vücut hücresinin çekirdeği, yumurta hücresine aşılanır. Böylece 2n kromozomlu yumurta hücresi elde edilir.
→Yumurta hücresi, taşıyıcı annenin döl yatağına yerleştirilir.
→Yumurta hücresi gelişerek, vücut hücresinin çekirdeği alınan bireyin (B bireyinin) genetik ikizi (kopyası) elde edilir.
Sayın ziyaretçi biliyor musunuz? Bu yazı sizden önce
kişi tarafından okundu.
kişi tarafından okundu.
Yasal Uyarı: Yayınlanan yazıların ve haberlerin tüm hakları BİYOLOJİALEMİ.COM'a aittir.biyolojialemei.com'un yazılı izni olmadığı sürece sitede yer alan bilgiler; başka bir bilgisayara yüklenemez, değistirilemez, çogaltılamaz, kopyalanamaz, yeniden yayınlanamaz, postalanamaz, dağıtılamaz.
Ancak alıntılanan yazı ve haberlere aktif link verilerek kullanılabilir.
0 yorum
LÜTFEN YORUMLARINIZI YAZINIZ