9.SINIF PERFORMANS PROJE KONU ANLATIMI HÜCRE ORGANELLERİ-biyolojifenokulu

ORGANELLER

**Organeller:

→Hücredeki temel biyokimyasal olaylar, organellerde gerçekleşir.

→Organeller; ribozom, sentrozom, ER, golgi, lizozom, koful, peroksizom, mitokondri ve plastidler olmak üzere 9 gruba ayrılır.

***Ribozom:

→Protein ve rRNA’dan yapılmıştır.

→Olgun memeli alyuvarları hariç, bütün canlı hücrelerde bulunur.

→Çekirdekçikte üretilir.

→Ribozom; büyük ve küçük alt birim olmak üzere iki parçadan oluşur.

Görevi:

→Protein sentezler. (enzim, hormon, antikor, hemoglobin, fibrinojen, kas...)

n (Amino asit) ------------> Protein + (n-1) H2O

Not:

→Protein sentezi gerçekleşirken hücrenin pH' ı yükselir, osmotik basıncı ise düşer.

***Sentrozom:

→Protein, DNA ve RNA' dan yapılmıştır.

→Hayvan hücresinde, çiçeksiz bitkilerde, mantarlarda ve bazı protista üyelerinde bulunur.

→Çiçekli bitkilerde, yumurta hücresinde ve olgun memeli alyuvarlarında bulunmaz.

→Her hücrede sadece bir tane sentrozom bulunur.

→Hücre bölünmesinden önce sentrozom kendini eşler ve iki tane sentrozom oluşur.

→Sentrozomun yapısında, biri yatay ve biri dikey olmak üzere iki sentriol vardır.

→Her bir sentriolde, 27 tane mikrotübül bulunur.

Görevi:

→Hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerini oluşturarak, kromozomların zıt kutuplara çekilmesini sağlar.

→Hücre zarı ile birlikte sil ve kamçı oluşumunda görev alır.

***Endoplazmik retikulum:

→Hücre zarından çekirdeğe kadar uzanan, zarlardan oluşmuş kanallar sistemidir.

Görevi:

→Hücre içinde madde taşınmasını sağlar.

→Hücreye desteklik sağlar.

→Hücre içinde gerçekleşen asidik ve bazik tepkimeler arasında, yalıtımın gerçekleşmesini sağlar.

Endoplazmik retikulum; granüllü ve granülsüz endoplazmik retikulum olmak üzere ikiye ayrılır.

►Granüllü endozplazmik retikulum:

→Dış yüzeyinde ribozomlar bulunur.

Görevi:

→Lizozom oluşumunda görev alır.

→Üzerindeki ribozomlar, hücre zarında bulunan ve hücre dışına gönderilecek olan proteinleri sentezler.

→Hücre zarının sentezinde ve onarılmasında görev alır.

►Granülsüz endozplazmik retikulum:

→Üzerinde ribozom bulunmaz.

Görevi:

→Yağ ve steroid hormon sentezler.

→Kas hücrelerinde kalsiyum depolanması ve salgılanmasından sorumludur.

→Zehirli maddelerin ve ilaçların zehir etkisini azaltır. (detoksifikasyon)

***Golgi aygıtı (aparatı):

→Birbirine paralel olarak uzanmış yassı zarlardan oluşur.

→Olgun memeli alyuvarı ve sperm hücresi hariç tüm ökaryot hücrelerde bulunur.

Görevi:

→Salgı maddelerinin paketlenmesini ve salgılanmasını sağlar.

→Selüloz, yağ ve steroid hormon sentezler.

→Bitkilerin hücre çeperini sentezler.

→Bitkilerde hücre bölünmesi sırasında ara lamel oluşumunu sağlar.

→Protein ve yağlara diğer bileşiklerin bağlanmasını sağlar. (glikoprotein, glikolipid, fosfolipid, lipoprotein…)

→Hücre zarının sentezinde ve onarılmasında görev alır.

→Spermin akrozomunun olgunlaşmasını sağlar.

→Sindirim enzimlerini paketleyerek lizozomları oluşturur.

→Besin depolar.

***Lizozom:

→İçinde hücre içi sindirim enzimleri bulunur.

→Gelişmiş yapılı bitkilerde ve olgun memeli alyuvarında bulunmaz.

Görevi:

→Hücre içi sindirim yapar.

→Mikropları yok eder.

→Yaşlı hücre ve orgalleri parçalar.

→Kertenkelenin tehlike anında kuyruğunu bırakmasını sağlar.

→Başkalaşımda görev alır.

→Embriyonik gelişim sırasında organların şekillenmesinde görev alır. (organogenez)

→Dişi üreme döngüsünün gerçekleşmesinde görev alır. (menstruasyon döngüsü)

Not:

→Lizozom zarı patlarsa hücre kendi kendini sindirir. (otoliz olayı)

Lizozom oluşumunda organellerin görev sırası:

Granüllü endoplazmik retikulum ------> Golgi aygıtı ------> Lizozom

Salgı kofulu üretimi ve salgılanmasında organellerin görev sırası:

Endoplazmik retikulum ------> Golgi aygıtı ------> Salgı kofulu -----> Hücre zarı

Sayın ziyaretçi biliyor musunuz? Bu yazı sizden önce kişi tarafından okundu.

Yasal Uyarı: Yayınlanan yazıların ve haberlerin tüm hakları BİYOLOJİALEMİ.COM'a aittir.biyolojialemei.com'un yazılı izni olmadığı sürece sitede yer alan bilgiler; başka bir bilgisayara yüklenemez, değistirilemez, çogaltılamaz, kopyalanamaz, yeniden yayınlanamaz, postalanamaz, dağıtılamaz. Ancak alıntılanan yazı ve haberlere aktif link verilerek kullanılabilir.