NUKLEIK ASITLER
Nükleik Asitler ,vücudumuzun sadece %2 'sini oluşturmalarına rağmen çok önemli organik bileşiklerdendir.Çünkü genetik bilginin depolanmasından, ortaya çıkmasından (expression) ve iletiminden sorumludurlar.Genetik bilginin ortaya çıkmasını şu örneklerle daha iyi anlayabiliriz : Bir organizmanın insan mı yoksa fare mi olduğu veya bir hücrenin kas hücresi mi yoksa sinir hücresi mi olduğunun gösterimidir.
Nükleik asitlerin yapısında C, H, O, N, P elementleri vardır.Nükleik asitlerin temel yapı birimi (monomeri) "nükleotitler"dir.Bazen mononükleotitler de denir. Nükleotitler ise üç bileşikten meydana gelmiştir :
1- Azotlu Baz
2- 5C'lu Şeker (pentoz)
3-Fosfat grubu (H3PO4)
Nükleotit = Baz + Şeker + Fosfat grubu
İki çeşit azotlu baz vardır:
a) Pürinler (çift halkalı) : İki çeşit pürin baz vardır ; Adenin (A) ve Guanin (G)
b) Primidinler (tek halkalı) : Üç çeşit primidin baz vardır ; Sitozin (C), Timin (T), Urasil (U)
Nükleik asitlere ismini yapısındaki 5C' lu şeker verir.Ribonükleikasitin (RNA) yapısında "riboz" şekeri, deoksiribonükleikasitin (DNA) yapısında ise "deoksiriboz" şekeri bulunur.Aşağıdaki şekilde de görüldüğü gibi iki şekerin yapısal olarak aralarındaki tek fark deoksiribozun ikinci karbonunda hidroksil (OH)¯ grubunun olmamasıdır.
Yapısında sadece pürin veya primidin bazları ile riboz veya deoksiriboz şekeri bulunan moleküllere "nükleozit" denir. Nükleozite bir fosfat grubunun bağlanması ile oluşan moleküle " nükleotit" denir.Nükleozit ve nükleotitler yapısındaki azotlu bazlara göre isimlendirilirler.
Ribonükleozitler Ribonükleotitler Deoksiribonükleozitler Deoksiribonükleotitler
Adenozin Adenilikasit Deoksiadenozin Deoksiadenilik asit
Sistidin Sistidilik asit Deoksisistidin Deoksisistidilik asit
Guanozin Guanilik asit Deoksiguanozin Deoksiguanilik asit
Uridin Uridilik asit Deoksiuridin Deoksiuridilik asit
Bir nükleotitin yapısındaki moleküller arasındaki bağlar oldukça özeldir : Şekerin karbon-1'i (C-1) ile azotlu baz bağlanır. Eğer baz purin ise azot-9 (N-9) atomu ile şeker "kovalent bağ " yapar.Eğer baz pirimidin ise N-1 atomu ile şeker " kovalent bağ" yapar.Bir nükleotitdeki fosfat grubu ise şekerin C-2' , C-3' veya C-5' atomlarına bağlanabilir.Biyolojik sistemlerde en sık rastlananı ise fosfatın C-5' e bağlanmasıdır.Bunu yukardaki nükleotit şeklinde görebilirsiniz.
kişi tarafından okundu.
0 yorum
LÜTFEN YORUMLARINIZI YAZINIZ