KALITIMDA MAYOZ BÖLÜNME
Mayoz:
Gametler: A-b-d-E a-B-D-e iki çeşit gamet oluşur.
Bağlantılı genlerde krossing-over a uğrama değeri veya eşey ana hücrelerindeki değere mayoz esnasında krossing-over ile bağlantının çözüldüğü hücre oranını verir.
Örnek : Eşey ana hücrelerinde görülen krossing-over değeri % 36 ise ifadesinde % 36 krossing-over un görüldüğü ana hücre % 64 ise krossing-over un görülmediği ana hücre oranını verir.
Krossing –over lı gamet oranı ise bağlantının çözülmesi ile oluşmuş gametlerin bağlantısını çözülmüşlerin oranını verir.
Örnek : Krossing-over lı A-b’ nin oranı % 8 ise ifadesi
Bağlantılı A-B ve a-b arasında vardır.. Genotip AB dir.
ab
Krossing-over gerçekleşip gametler oluştuğunda 4 çeşit gamet meydana gelir. Bunlar
AB ab Ab aB
Bağlantısı Krossing-over lı
Çözülmemiş Bağlantısı çözülmüş
% 8 bağlantısı çözülmüş grup içinde Ab gametinin oranını ifade eder.
Örnek: Genotipi AaBb olan canlıda A-B genleri bağlantılıdır. Eşey ana hücrelerinde % 32 oranında krossing-over görüldüğüne göre A-b gametlerinin meydana gelme oranı nedir?
Yanıt : AB genotipinde
ab
Krossing-over % 68 % 32 Krossing–over
geçirmeyen grup geçiren grup
AB (1/2) %34 AB (1/4) %8
ab (1/2) %34 ab (1/4) %8
Ab (1/4) %8
aB (1/4) %8
Bireyin oluşturduğu gametler içinde bağlantısı çözülmemiş AB ve ab genlerini taşıyan gametler hem krossing-oversiz hemde krossing-overli grup içinde bulunur. Bu nedenle sonuç her iki gruptaki gametlerin topl***** göre yapılır.)
Bireyde oluşan gametlerdeki çeşitlilik AB %42, ab %42 , Ab %8 , aB %8 oranında meydana gelir.
Gametlerdeki genotipik oran: AB-ab-Ab-aB
5 : 5 : 1 : 1 bulunur.
Örnek:AaBb genotipli canlıda AB gameti %4 oranında oluşmuşsa ;
a)Krossing-over değeri nedir?
b)Ab gametinin oluşma olasılığı nedir?
c)Gametlerdeki genotipik dağılım nedir?
Yanıt: AB gametinin %4 gibi çok düşük oranda meydana gelmesi Bağlantının A-b ve a-B genleri arasında olduğunun göstergesidir. Krossing-overli grup içinde Bağlantısı çözülmemiş Ab ve aB gametleri ile bağlantısı çözülmüş AB ve ab gametleri vardır.Bunların her birinin görülme olasılığı1/4 tür. Toplamları 4/4 olup toplam gametler içindeki oranı %16 dır.
a) Krossing-over oranı=Krossing-overli bir gamet oranı.4=%4.4=%16 bulunur.
b)Ab bağlantısı çözülmemiş gamet hem krossing-over geçirmemiş grup hemde krossing-over geçirmiş grup içinde bulunur. krossing-over geçirmemiş grubun oranı =%100-%16=%84 Ab nin gruptaki değeri1/2 olduğundan oranı %42 bulunur
Krossing-over geçirmiş gruptaki oranı= %16 grup içindeki değeri ¼ olduğundan %4 oranında bulunur Birlikte görülme olasılığı=%42+%4=%46 bulunur.
c) Krossing-overli Krossing-oversiz Oranı
Ab %42 + Ab %4 =%46 9
aB %42 + aB %4 =%46 9
AB %4 =%4 1
Ab %4 =%4 1 bulunur.
Aynı kromozom üzerinde yer alan genler arası uzaklık fazla ise krossing-over değeri ( bağlantının çözülmesi ) fazladır. Yakınsa azdır. Bağlı genler arası uzaklık santimorgon olarak ifade edilir ve krossing-over da oluşma değeridir.
(Örnek: A-b bağlı genlerinin krossing-over değeri % 5 ise A ile b genleri arası 5 santimorgondur.)
Soru : Aralarında uzaklıkları santimorgon cinsinden verilmiş genler arasında bağlantısı en zayıf ve en güçlü olanları hangisidir?
A C D E B A-C , C-D , A-E , E-B
2 1 2 2
Yanıt : A-C = 2 sm C-D = 1 sm En Zayıf : AE Genleri
A-E = 6 sm E-B = 2 sm En Güçlü : CD Genleridir.
Örnek:AaBbDdEeFfgg Genotipli bireyde A-b-d genleri bağlantılı ise Aşağıdaki üç soruyu örneğe göre çözümleyin.
1-Aşağıdaki gametlerden hangisi bağlantının çözüldüğünün göstergesidir.
A)AbdEFg B)AbDEFg C)Abdefg D)aBDEFg E)aBDefg
2- I -MayozII II-Mitoz III-Krossing-over
IV-Ayrılmama V -Döllenme
Örnekteki canlının gametleri arasında ABdEefg genotipinde gamet bulunduğuna göre gametlerin oluşumunda yukarıdaki olaylardan hangileri gerçekleşmiştir.
A)I-III-IV B)III-IV C)I-V D)I-III-IV E)I-III-IV-V
3-AbdEFg gametinin meydana gelme olasılığı hangisidir.(%)
A)32 B)16 C)8 D)4 E)12
4- AaBb genotipindeki canlıda AB gameti %42 oranında görülüyorsa Krossing-over değeri nedir.
A)%42 B)%84 C)%8 D)%32 E)%16
5- ABCD bağlı genler arasındaki uzaklık santimorgon cinsinden A-D=3, A-C=2,A-B=7,B-C=5,B-D=4 olduğuna göre Krossing-over değeri en az (Bağlantısı en güçlü) olan gen çifti hangisidir.
A)A-B B)D-B C)C-D D)C-B E)A-C
Soy ağacı problemlerinde dikkat edilecek kurallar
Otozomal Dominant Kalıtıma İlişkin Özellikler
· Hastalık kuşak atlamaz ve dikey kalıtımlıdır.
· Hasta kişinin ya annesi ya babası yada ikisi birden hastadır.
· Hastalık kız ve erkeklerde aynı oranda görülür.
· Eşlerden biri hasta (heterozigot) diğeri normalse , doğacak çocukların yarısı hasta olur.
· Hem anne hemde baba hasta olduğu zaman (her ikisi de heterozigot) çocukların % 75 ‘ i hasta olur.
· Hastalık taze mutasyonla ortaya çıkmışsa hasta kişinin anne ve babası normal olur..
Otozomal Resesif Kalıtımın Özellikleri Şunlardır
· Kalıtım, otozomal dominant kalıtımın aksine yatay tiptedir.
· Hasta çocuğun kardeşleri, cinsiyet farkı olmaksızın 1/ 4 olasılıkla hasta ve 3 / 4 olasılıkla sağlam olurlar.
· Hasta çocuğun anne ve babası genellikle normal olur.
· Akraba evlilikleri hastalık riskini arttırır.
· Etnik farklılıklar görülür.
· Hasta kişi normal bir kişi ile evlenirse çocuklarının hepsi normal fakat taşıyıcı olur.
· Hasta kişi heterozigotla evlendiği zaman çocuklarını yarısı heterozigot normal, yarısı hasta olur.
X Kromozomal Dominant Kalıtımın Özellikleri Şunlardır
· Hasta erkeğin kız çocukları hasta, erkek çocukları ise normal olur.
· Hasta kadının kız ve erkek çocuklarının yarısı hasta olur.
· Hastalık erkekten erkeğe geçmez.
· Hasta erkek çocuğun annesi mutlak hastadır
X Kromozomal Resesif Kalıtımın Özellikleri Şunlardır
· Hastalık çoğunlukla erkeklerde görülür ve bunların anneleri normal fakat ilgili gen için taşıyıcıdır.
· Hastalık babadan oğula geçmez.
· Hasta erkek sağlam kadınla evlenirse, kız çocuklarının tümü taşıyıcı, erkek çocuklarının ise tümü sağlam olur.
· Taşıyıcı kadın sağlam erkekle evlendiği zaman, kız çocuklarının yarısı normal yarısı taşıyıcı, erkek çocuklarının ise yarısı sağlam yarısı hasta olacaktır.
· Hasta erkek taşıyıcı kadınla evlenecek olursa, kızlarının yarısı hasta yarısı taşıyıcı, erkeklerin ise yarısı hasta yarısı sağlam olur.
· Hasta kız çocuğunun babası mutlak hastadır.
Y ye bağlı kalıtım
· Sadece erkeklerde görülür
· Hasta babanın tüm erkek çocukları hastadır
· Hasta çocuğun babası hastadır
Sayın ziyaretçi biliyor musunuz? Bu yazı sizden önce
kişi tarafından okundu.
Yasal Uyarı: Yayınlanan yazıların ve haberlerin tüm hakları BİYOLOJİALEMİ.COM'a aittir.biyolojialemei.com'un yazılı izni olmadığı sürece sitede yer alan bilgiler; başka bir bilgisayara yüklenemez, değistirilemez, çogaltılamaz, kopyalanamaz, yeniden yayınlanamaz, postalanamaz, dağıtılamaz.
Ancak alıntılanan yazı ve haberlere aktif link verilerek kullanılabilir.
0 yorum
LÜTFEN YORUMLARINIZI YAZINIZ