Omurgalılarda Destek ve Hareket
Köpekbalıklarında iskelet tamamen kıkırdaktır. Diğer omurgalılarda ise embriyo döneminde kıkırdak olan iskelet, kemik dokuya dönüşür.
Kuşlarda uzun kemiklerin içi boştur, buralara hava keseleri girer, bu da ağırlığı azaltır.
Hareket, sinirler, duyu organları ve hormonlarla sağlanır. Hayvanlarda iki çeşit iskelet sistemi bulunur:
1. Dış İskelet
Omurgasızlardan eklembacaklılar ve yumuşakçalarda görülür. Üzerinde canlı vücut örtüsü bulunmaz. Bu iskelet hücrelerin salgıladığı organik ve inorganik maddelerden oluşur. SiO2 CaCO3 ve kitinden oluşur.
Görevleri:
- Dış iskelet vücudu dış etkenlerden korur.
- Su kaybını önler. Kaslar iskelete iç yüzeyden bağlanır.
- Dış iskelet büyüme ve hareketi olumsuz etkiler. Bu nedenle böcekler büyüme evrelerinde kabuk değiştirirler.
Omurgasızlardan süngerlerde, derisi dikenlilerde ve omurgalıların tümünde bulunur. İskelet canlı vücut örtüleri ile örtülüdür. Kaslar iskelete dış yüzeyden bağlanır.
Özellikleri;
- İç iskelet vücudu dış etkenlerden korur.
- Büyümeyi sınırlandırmaz.
- Su kaybını engellemez.
- Kemik ve kıkırdak dokudan oluşur.
- iç organlara desteklik sağlarr
İnsanda Kas:
Vücudun hareketini sağlayan yapılardır. En önemli görevleri; Hareket, şekil, destek ve korumadır.
insanlarda düz kas, çizgili kas ve kalp kası olmak üzere üç çeşit kas bulunur.
1. Düz Kaslar
- İsteğimiz dışında çalışır.
- Mide, incebağırsak gibi organlarda bulunur.
- Otonom sinir sistemi kontrolünde çalışır.
- Yavaş kasılır, yorulmaz.
Hücrelerinde tek çekirdek bulunur ve çekirdek hücrenin or-tasındadır.
- Kasılmayı sağlayan miyofibriller bulunur. ’.
2. Çizgili Kaslar
- isteğimizle çalışır. .
- Kol, bacak gibi organlarda bulunur.
- Somatik sinir sistemi kontrolünde çalışır.
- Hızlı kasılır, çabuk yorulur.
- Liflerinde çok çekirdek görülür ve kenardadır.
- Kasılmayı sağlayan miyofibriller bulunur.
- Miyofibrillerde enine koyu bantlar bulunur. Bu bantlara Z bandı denir. Bu bantlar arasındaki boşluğa sarkomer denir. Sarkomerlerde kasılmayı sağlayan aktin ve miyozin proteinleri bulunur.
Z bandı
- Enine koyu bantlardır.
- Kasılma ve gevşemede boyu değişmez.
- iki Z bandı kasılmada birbirine yaklaşır, gevşemede birbirinden uzaklaşır.
A bandı"?
- Miyozin proteinlerinin boyuna denir.
- Kasılma ve gevşemede boyu değişmez.
- İki A bandı kasılmada birbirine yaklaşır, gevşemede birbirinden uzaklaşır.
I bandı
- iki miyozin arasındaki meşaledir.
- Kasılmada küçülür, gevşemede büyür.
H bandı
- İki aktin arasındaki mesafedir.
- Kasılmada küçülür ve kaybolur, gevşemede büyür.
3. Kalp Kası
- İsteğimiz dışında çalışır.
- Kalbin yapısında bulunur.*
- Otonom sinir sistemi kontrolünde çalışır.
- Orta hızda kasılır ve yorulmaz.
- Liflerinde çok çekirdek görülür ve ortadadır.
- Kasılmayı sağlayan miyofibriller bulunur.
- Miyofibrillerde bantlaşma vardır.
Kasılma Mekanizması
Kasların kasılması için; uyarı, kalsiyum ve enerji gereklidir.
1. Uyarı
Kasları motor sinirler uyarır. Motor sinirler çizgili kaslara düz kaslardan daha çok sinaps yapmıştır. Motor sinirler kasları asetil kolin ile uyarır. Uyarılar;
- Eşik şiddetinin altındaysa kasılma olmaz.
- Eşik şiddetindeki uyanlar kasılmaya neden olur.
- Eşik şiddetinin üstündeki uyarılarda kasılma şiddeti artar.
Buna ya hep ya hiç kuralı denir. Uyarı şiddetinin artması kasılma boyunu değiştirmez. Kasılma süresi kısalır. Dolayısıyla kasılma şiddeti değişir. Kaslar dinlenirken bile biraz kasılıdır. Buna kas tonusu denir. Çizgili kasa gevşeme fırsatı vermeden ikinci uyarı verilirse kasılma devam eder. Buna da fizyolojik tetanoz denir.
2. Kalsiyum
Motor sinirlerden salgılanan asetil kolinin etkisiyle kas hücrelerinin endoplazmik retikulumunda bulunan kalsiyumlar aktin ve miyozin arasına yayılır. Gevşemede geri alınır. Kalsiyumlar ATP’de depolanan enerjinin açığa çıkmasını sağlar.
3. Enerji fATP)
Hem kasılma hem de gevşeme için enerji gereklidir. Bu enerji ATP’den sağlanır. Kaslarda ATP oksijenli ve oksijensiz solunumla elde edilir. Kaslarda ATP’nin yedeği kreatin fosfattır. Bunun yanında, sırayla glikoz, glikojen, yağ ve proteinlerden enerji elde edilir.
Köpekbalıklarında iskelet tamamen kıkırdaktır. Diğer omurgalılarda ise embriyo döneminde kıkırdak olan iskelet, kemik dokuya dönüşür.
Kuşlarda uzun kemiklerin içi boştur, buralara hava keseleri girer, bu da ağırlığı azaltır.
Hareket, sinirler, duyu organları ve hormonlarla sağlanır. Hayvanlarda iki çeşit iskelet sistemi bulunur:
1. Dış İskelet
Omurgasızlardan eklembacaklılar ve yumuşakçalarda görülür. Üzerinde canlı vücut örtüsü bulunmaz. Bu iskelet hücrelerin salgıladığı organik ve inorganik maddelerden oluşur. SiO2 CaCO3 ve kitinden oluşur.
Görevleri:
- Dış iskelet vücudu dış etkenlerden korur.
- Su kaybını önler. Kaslar iskelete iç yüzeyden bağlanır.
- Dış iskelet büyüme ve hareketi olumsuz etkiler. Bu nedenle böcekler büyüme evrelerinde kabuk değiştirirler.
Omurgasızlardan süngerlerde, derisi dikenlilerde ve omurgalıların tümünde bulunur. İskelet canlı vücut örtüleri ile örtülüdür. Kaslar iskelete dış yüzeyden bağlanır.
Özellikleri;
- İç iskelet vücudu dış etkenlerden korur.
- Büyümeyi sınırlandırmaz.
- Su kaybını engellemez.
- Kemik ve kıkırdak dokudan oluşur.
- iç organlara desteklik sağlarr
İnsanda Kas:
Vücudun hareketini sağlayan yapılardır. En önemli görevleri; Hareket, şekil, destek ve korumadır.
insanlarda düz kas, çizgili kas ve kalp kası olmak üzere üç çeşit kas bulunur.
1. Düz Kaslar
- İsteğimiz dışında çalışır.
- Mide, incebağırsak gibi organlarda bulunur.
- Otonom sinir sistemi kontrolünde çalışır.
- Yavaş kasılır, yorulmaz.
Hücrelerinde tek çekirdek bulunur ve çekirdek hücrenin or-tasındadır.
- Kasılmayı sağlayan miyofibriller bulunur. ’.
2. Çizgili Kaslar
- isteğimizle çalışır. .
- Kol, bacak gibi organlarda bulunur.
- Somatik sinir sistemi kontrolünde çalışır.
- Hızlı kasılır, çabuk yorulur.
- Liflerinde çok çekirdek görülür ve kenardadır.
- Kasılmayı sağlayan miyofibriller bulunur.
- Miyofibrillerde enine koyu bantlar bulunur. Bu bantlara Z bandı denir. Bu bantlar arasındaki boşluğa sarkomer denir. Sarkomerlerde kasılmayı sağlayan aktin ve miyozin proteinleri bulunur.
Z bandı
- Enine koyu bantlardır.
- Kasılma ve gevşemede boyu değişmez.
- iki Z bandı kasılmada birbirine yaklaşır, gevşemede birbirinden uzaklaşır.
A bandı"?
- Miyozin proteinlerinin boyuna denir.
- Kasılma ve gevşemede boyu değişmez.
- İki A bandı kasılmada birbirine yaklaşır, gevşemede birbirinden uzaklaşır.
I bandı
- iki miyozin arasındaki meşaledir.
- Kasılmada küçülür, gevşemede büyür.
H bandı
- İki aktin arasındaki mesafedir.
- Kasılmada küçülür ve kaybolur, gevşemede büyür.
3. Kalp Kası
- İsteğimiz dışında çalışır.
- Kalbin yapısında bulunur.*
- Otonom sinir sistemi kontrolünde çalışır.
- Orta hızda kasılır ve yorulmaz.
- Liflerinde çok çekirdek görülür ve ortadadır.
- Kasılmayı sağlayan miyofibriller bulunur.
- Miyofibrillerde bantlaşma vardır.
Kasılma Mekanizması
Kasların kasılması için; uyarı, kalsiyum ve enerji gereklidir.
1. Uyarı
Kasları motor sinirler uyarır. Motor sinirler çizgili kaslara düz kaslardan daha çok sinaps yapmıştır. Motor sinirler kasları asetil kolin ile uyarır. Uyarılar;
- Eşik şiddetinin altındaysa kasılma olmaz.
- Eşik şiddetindeki uyanlar kasılmaya neden olur.
- Eşik şiddetinin üstündeki uyarılarda kasılma şiddeti artar.
Buna ya hep ya hiç kuralı denir. Uyarı şiddetinin artması kasılma boyunu değiştirmez. Kasılma süresi kısalır. Dolayısıyla kasılma şiddeti değişir. Kaslar dinlenirken bile biraz kasılıdır. Buna kas tonusu denir. Çizgili kasa gevşeme fırsatı vermeden ikinci uyarı verilirse kasılma devam eder. Buna da fizyolojik tetanoz denir.
2. Kalsiyum
Motor sinirlerden salgılanan asetil kolinin etkisiyle kas hücrelerinin endoplazmik retikulumunda bulunan kalsiyumlar aktin ve miyozin arasına yayılır. Gevşemede geri alınır. Kalsiyumlar ATP’de depolanan enerjinin açığa çıkmasını sağlar.
3. Enerji fATP)
Hem kasılma hem de gevşeme için enerji gereklidir. Bu enerji ATP’den sağlanır. Kaslarda ATP oksijenli ve oksijensiz solunumla elde edilir. Kaslarda ATP’nin yedeği kreatin fosfattır. Bunun yanında, sırayla glikoz, glikojen, yağ ve proteinlerden enerji elde edilir.
0 yorum
LÜTFEN YORUMLARINIZI YAZINIZ