Komüniteler zamana bağlı olarak değişim gösterirler. Belirli bir bölgede uzun bir zaman periyodunda farklı canlı türlerinin sırası ile birbirlerinin yerini almasına süksesyon (sıralı değişim) denir. Genel olarak süksesyon terimi bitki komünitelerinin gelişimi için kullanılır. Ancak belirli bir yerde bitki süksesyonu olduktan sonra, o bölgeye sırasıyla değişik hayvan grupları gelerek yerleşir.
Bitki örtüsünden yoksun bir alanda ilk olarak gelişmeye başlayan türlere öncü türler denir. Zaman içinde bunların yerini diğer türler alır. Bu şekildeki geçişim, alanda kararlı ve dengeli bir komünite oluşuncaya kadar devam eder. Dengeli ve olgunluğa erişmiş bu komüniteye klimaks adi verilir.
Süksesyon, birincil(primer) ve ikincil (sekonder) olmak üzere iki grupta incelenir.
Birincil Süksesyon
Birincil süksesyon; bitki örtüsünden yoksun, üzerinde canlı bulunmayan alanlarda meydana gelen süksesyondur. Çıplak kayalar, buzulların olduğu sahalar, taş ocakları, kum tepeleri, yeni lav akıntıları, suyu ekilmiş gollerin taban kısımları, yeni oluşmuş adalar birincil süksesyonun başIayabiIeceği alanlardır. Bu alanların üzerinde toprak bulunmaz. Birincil süksesyonda sıralı değişim gösteren canlılar aşağıdaki gibi olur.
İkincil Süksesyon
İkincil süksesyon; daha önce üzerinde bir komünitenin bulunduğu ancak insan müdahalesi veya doğal nedenlerle (yangın, toprağı işleme, aşırı otlatma vb.) bozulmuş ortamlarda gerçekleşen süksesyondur. İkincil süksesyonun oluştuğu alanlar toprak örtüsüne sahiptir. İkincil süksesyonda alan, çoğunlukla eski (orijinal) durumuna doğru geçişim gösterir. Terk edilmiş bir tarlada ilk olarak bir yıllık otsu bitkiler görülür. Zamanla bodur çalımsı bitkiler otsu bitkilerin, kavak ve sedir ağaçları çalımsı bitkilerin yerini alır. Bunları meşe türleri izler. Daha sonra akçaağaç ve kayından oluşan bir komünite ortaya çıkar.
0 yorum
LÜTFEN YORUMLARINIZI YAZINIZ